Co roku, 24 października, obchodzimy Międzynarodowe Święto Roweru. Jednoślady cieszą się ogromną popularnością jako alternatywa dla transportu samochodowego i publicznego, przynosząc korzyści zarówno dla środowiska, zdrowia jak i samopoczucia użytkowników. Kto wynalazł rower? Kiedy powstał pierwszy rower elektryczny? Z okazji tego wyjątkowego święta, poznaj historię roweru od A do Z.
Spis treści:
Najważniejsze odkrycie cywilizacyjne – kiedy wynaleziono koło?
Trudno wyobrazić sobie obecny świat, gdyby koło nigdy nie powstało. Nie byłoby zakrętek, mebli, pociągów, samolotów, samochodów, a także – rowerów. Do dziś nie jest pewne, komu należy przypisać autorstwo wynalazku – powszechnie uważa się, że dokonali tego Sumerowie na terytorium starożytnej Mezopotamii ok. 3500 lat p.n.e. W podobnym czasie niezależnie koło wynaleźli Chińczycy. Najstarsze znalezisko przypominające koło, datowane na ok. 3200 r. p.n.e., odkryto w Słowenii. Co ciekawe, istnieją przesłanki, że koło było używane dużo wcześniej, niż dotychczas sądzono – i to na terytorium Polski. W Bronocicach odkryto wazę z rysunkiem czterokołowego wozu z ok. 3635 r. p.n.e., co sugeruje, że koło mogło powstać w Europie Środkowej. Na tym etapie jednak zatrzymuje się historia roweru, a swoją kontynuację ma dopiero pod koniec XVIII wieku.
Sprawdź również…
Krótka historia samochodu elektrycznego. Sprawdź, czy znasz wszystkie fakty
Pierwszy rower na świecie
Wbrew pozorom, rower okazał się wyjątkowo skomplikowaną konstrukcją, powstając znacznie później niż bardziej zaawansowane statki. Najprawdopodobniej pierwsze projekty roweru stworzył uczeń Leonardo da Vinci pod koniec XV wieku, jednak ówczesna technologia nie pozwalała na zamienienie szkicu w rzeczywistość. Pierwszy rower biegowy – czy też “maszynę do biegania” – stworzył i opatentował niemiecki baron Karl Freiherr Drais von Sauerbronn w 1818 roku. Rower, nazywany również drezyną od nazwiska jego twórcy, posiadał 27-calowe koła i osiągał prędkość 13-15 km/h. Pojazd został po raz pierwszy zaprezentowany przez Draisa w 1817 roku w Mannheim – wówczas chciał on udowodnić, jak szybka i skuteczna jest drezyna. Według doniesień Drais pokonał 14-kilometrową trasę w niecałą godzinę, będąc na miejscu 2 razy szybciej niż przejazd poczty konnej. Rower Draisa do dziś jest cenionym wynalazkiem i znajduje swoje zastosowanie w rowerach dla dzieci.
Źródło: Wikimedia Commons (dostęp: 23.10.2024)
“Trzęsacz kości”, czyli powstanie welocypedu
Prawdziwa rewolucja nastała jednak w 1860 roku we Francji, gdy serwisant powozów Pierre Michauxwyposażył oddaną mu drezynę w pedały, mocując je do przedniego koła. Pierwszy rower z napędem na przednie koło różnił się od swoich poprzedników m.in. materiałami, z których został wykonany. Drewniane koła wyposażono w stalowe obręcze, a brak amortyzacji sprawiał, że jazda welocypedem była bardzo wyboista. To przyczyniło się do nadania mu przydomka „bone shaker”.
Źródło: Flickr (dostęp: 23.10.2024)
Symbol ery wiktoriańskiej – bicykl
Rower Michauxa nie był idealny, przez co kolejni twórcy poszukiwali sposobu, aby poprawić stabilność pojazdu. Wpływ na to miał patent z 1869 roku Jamesa Starleya i Williama Huntera, którzy opracowali koło z drutowymi szprychami. Rower z dużym kołem, czyli bicykl, zwany również penny-farthing (nawiązując do mniejszej i większej brytyjskiej monety) charakteryzował się ogromną dysproporcją kół – przednie koło było nawet czterokrotnie większe od tylnego. Bicykl umożliwiał osiąganie większych prędkości, jednak jazda była niewygodna i niebezpieczna z powodu znacznej wysokości, na której znajdował się rowerzysta (nawet 1,5 metra). Mimo wielu trudności bicykl osiągnął ogromną popularność i stał się jednym z najbardziej charakterystycznych elementów epoki wiktoriańskiej. Kilkanaście lat później, bratanek Jamesa Starleya, John Kemp Starley opracował pierwowzór roweru, jaki znamy dziś – koła o identycznej wielkości i czworokątna rama. Starley rozpoczął masową produkcję swojego roweru pod nazwą “Rover” (dziś kojarzoną z motocyklami i samochodami), która została przyjęta w Polsce do nazywania jednośladów tego typu.
Źródło: Wikimedia Commons, (dostęp: 24.10.2024)
Słowo „rower” pochodzi od nazwy niemieckiej firmy Rover, która na przełomie XIX i XX wieku produkowała popularne wówczas rowery. W Polsce zaczęto używać tej nazwy potocznie do określenia wszystkich dwukołowych pojazdów napędzanych siłą ludzkich mięśni lub wspomaganych elektrycznie.
W stronę współczesności
Istotnym odkryciem, który ukształtował współczesne rowery, była opona pneumatyczna, opatentowana przez Johna Boyda Dunlopa w 1888 roku. Przyczyniło się do zwiększenia wygody i bezpieczeństwa rowerów, rozpoczynając ich złotą erę. W kolejnych latach stworzono również damski rower typu “damka”, który stał się istotnym atrybutem sufrażystek, walczących o prawa kobiet.
Od tego czasu zaczęły pojawiać się rowery, które doskonale dziś znamy – szosowe, BMX, składane czy górskie, których stworzenie było prawdziwie rewolucyjne. Dokonał tego znany kolarz i wynalazca Gary Fisher w 1979 roku w Kalifornii. To odkrycie przyczyniło się do dalszej popularyzacji rowerów, które stały się jednym z najczęściej używanych środków transportu na świecie.
Pierwszy rower elektryczny
Mogłoby się wydawać, że rower elektryczny powstał stosunkowo niedawno. Tymczasem pierwszy rower elektryczny – choć ciężko w to uwierzyć – powstał w 1881 roku! Francuski chemik Gustave Trouvézmodyfikował trójkołowy rower Starley, dodając do niego 5-kilogramowy akumulator o mocy 12 V. Trycykl można było uruchomić wyłącznie dedykowaną dźwignią. Trouvé nie zdążył opatentować swojego dzieła – zrobił to dopiero Ogden Bolton Jr. Pojazd Boltona posiadał silnik bezprzekładniowy w tylnej piaście, a sama bateria o napięciu 10 V znajdowała się w trójkącie ramy. Za “ojca” rowerów elektrycznych, które obserwujemy dziś na ulicy, uznaje się firmę Panasonic. W 1975 roku zaprezentowała swój rewolucyjny rower elektryczny, zasilany akumulatorem kwasowo-ołowiowym.
Sprawdź również…
Rowery elektryczne – przepisy kodeksu drogowego 2024
Podsumowanie
Rowery, zarówno klasyczne, jak i elektryczne, pozostają jednym z najpopularniejszych środków transportu oraz formą rekreacji dla wielu osób. Ich historia sięga setek lat, a w obliczu współczesnych wyzwań zyskują jeszcze większe znaczenie. Dzięki wielu odważnym ludziom możemy w pełni cieszyć się przyjemną jazdą na rowerze, tym samym dbając o naszą planetę. Warto o tym pamiętać w ten szczególny dzień i korzystając ze słonecznej, jesiennej pogody przesiąść się na rower!
Sprawdź baterie do rowerów elektrycznych dostępne w Sklepie Baterii
GC Bateria do roweru elektrycznego Ebike z ładowarką 48V 13Ah 624Wh Bidonowa EC5 m.in do Samebike, Ancheer
Bateria GC Silverfish do roweru elektrycznego ebike z ładowarką 24V 10.4Ah 250Wh XLR 3 pin m.in do Prophete. Produkcja polska
GC Bateria do roweru elektrycznego Ebike z ładowarką 36V 12Ah 432Wh Bagażnikowa m.in do Adore, Raleigh, Gazelle
GC Bateria do roweru elektrycznego Ebike z ładowarką 36V 13Ah 468Wh Bagażnikowa XT60 m.in do Lovelec, Nilox, Greenwolke, Overfl
