Ładowanie samochodu elektrycznego — wszystko, co musisz wiedzieć przed zakupem

Planujesz kupić swój pierwszy samochód elektryczny, jednak w Twojej głowie jest więcej pytań niż odpowiedzi? Jeśli chcesz dowiedzieć się, ile kosztuje ładowanie samochodu elektrycznego, czy łatwo znaleźć publiczne stacje ładowania albo jak zmienia się zasięg samochodu elektrycznego w różnych warunkach atmosferycznych, to jesteś w dobrym miejscu. Przedstawiamy Ci pełne kompendium wiedzy o ładowaniu samochodów elektrycznych, które odpowie na Twoje wszystkie pytania!

Podstawy ładowania samochodów elektrycznych – czym jest samochód elektryczny?

Aby w pełni wyczerpać tematykę wpisu, należy zacząć od absolutnych podstaw. Samochód elektryczny jest pojazdem, który w przeciwieństwie do klasycznych samochodów spalinowych, zasilany jest energią elektryczną. Energia ta znajduje się w akumulatorach, które należy uzupełniać za pomocą prądu z sieci elektrycznej. Następnie silnik elektryczny pobiera energię z akumulatorów, wprowadzając pojazd w ruch. 

Rodzaje samochodów elektrycznych

Istnieją trzy rodzaje samochodów elektrycznych – BEV, PHEV i HEV. 

• BEV, czyli Battery Electric Vehicle to pojazd zasilany wyłącznie energią elektryczną. Całość energii pochodzi z akumulatorów, które są ładowane z zewnętrznego źródła energii – gniazdek elektrycznych, wallboxów lub publicznych stacji ładowania. 
• PHEV, czyli hybryda plug-in to rodzaj pośredni między BEV a HEV – pojazd ten posiada silnik elektryczny i jednostkę spalinową. PHEV umożliwia ładowanie pojazdu z zewnętrznego źródła energii, tak samo jak samochody BEV. 
• HEV, czyli Hybrid Electric Vehicle lub po prostu klasyczna hybryda, to pojazd wyposażony w napęd spalinowo-elektryczny. Energia elektryczna nie może być doładowana z zewnętrznego źródła energii – powstaje wyłącznie poprzez spalanie benzyny w silniku konwencjonalnym oraz podczas hamowania. 

Więcej o różnicach między hybrydami a samochodami BEV możesz przeczytać we wpisie:
Jakie są różnice pomiędzy samochodem elektrycznym a hybrydowym?

Pierwszy samochód elektryczny – rozwój technologii

Choć wydaje się, że samochody elektryczne dopiero pojawiły się na ulicach, pod względem wieku patentu mogą konkurować z samochodami spalinowymi. W 1821 roku brytyjski fizyk i chemik Michael Faraday przeprowadził eksperyment. Ukazał on przepływ prądu elektrycznego przez przewód umieszczony w polu magnetycznym, co wprawiło go w ruch. Do dziś eksperyment Faraday’a uznawany jest za najważniejszy, początkowy etap w historii samochodów elektrycznych. Pierwszy, w pełni praktyczny samochód elektryczny powstał natomiast w latach 90. XIX w. – jego autorem był William Morrison. Pojazd mieścił 6 pasażerów i miał zasięg ok. 80 km. Obecnie obserwujemy zdecydowany wzrost popularności samochodów elektrycznych, odkąd marka Tesla wprowadziła swój innowacyjny Model S w 2012 roku. 

Więcej o historii i rozwoju samochodów elektrycznych możesz przeczytać we wpisie:
Krótka historia samochodu elektrycznego. Sprawdź, czy znasz wszystkie fakty

Źródło: Freepik

Czym się różni prąd AC od DC?

W samochodach elektrycznych prąd przechowywany jest w formie prądu stałego (DC) – tak samo jak w każdej, innej baterii. Prąd przemienny (AC), pozyskiwany z sieci elektrycznej jest doprowadzany do prostownika w samochodzie, który konwertuje prąd przemienny na prąd stały. Ładowarki DC mają wbudowany prostownik, który jest częścią stacji ładowania. Pozwala to na dostarczanie prądu stałego bezpośrednio do baterii, omijając konwersję prądu. Z tego względu ładowarki zasilane prądem stałym a prądem przemiennym różnią się od siebie przede wszystkim szybkością ładowania. Prąd AC znajdziemy w gniazdkach sieciowych, gniazdkach siłowych, wallboxach oraz na stacjach publicznych z mocami maksymalnymi 3,7 kW, 7,4 kW, 11 kW oraz 22 kW. Prąd DC znajduje się wyłącznie na szybkich, superszybkich i ultraszybkich stacjach ładowania, których moc wynosi od 50 kW do nawet 350 kW.

Rodzaje ładowarek do samochodów elektrycznych

Istnieje kilka sposobów na skuteczne ładowanie samochodu elektrycznego, co daje Ci relatywnie dużą gamę możliwości. Typy ładowarek, które pozwalają naładować elektryka to ładowarki domowe, publiczne, mobilne i supercharger. Możliwości jest wiele i każdy właściciel samochodu elektrycznego z pewnością znajdzie rozwiązanie, które będzie dla niego najwygodniejsze. Poniżej dokładniej opisaliśmy typy ładowarek do samochodów elektrycznych, by pomóc w ewentualnym wyborze i wskazać najistotniejsze cechy każdej kategorii ładowarek.

Ładowarki domowe

Ładowanie samochodu elektrycznego lub hybrydy plug-in w domu jest możliwe za pomocą wpiętej w gniazdko sieciowe ładowarki Schuko 230V która zazwyczaj znajduje się w zestawie wraz z samochodem (choć obecnie, producenci EV jak np. Tesla wycofują się z dołączania ładowarek do swoich samochodów). W domu możesz również użyć ładowarek dedykowanych dla gniazd siłowych lub wallboxa – domowej ładowarki naściennej. Pierwsze rozwiązanie, choć najprostsze i niewymagające montażu dedykowanej ładowarki, wiąże się z ograniczoną mocą ładowania do 3,6kW. Jest to więc rozwiązanie dla cierpliwych. Osoby ceniące sobie sprawne i szybkie ładowanie z pewnością powinny zwrócić szczególną uwagę na wpinaną do gniazda trójfazowego ładowarkę Habu, lub Wallboxa, które pozwolą Ci ładować samochód z mocą kolejno do 11kW i do 22 kW.

Więcej informacji o ładowaniu samochodu elektrycznego w domu znajdziesz we wpisie:
Ładowanie samochodu elektrycznego w domu – co powinieneś wiedzieć?

Green Cell GC HabuDen Wallbox 22kW 32A 5m Kabel Typ 2

Kup teraz

Instalacja ładowarki w domu

Montaż stacji ładowania typu wallbox musi dokonać elektryk, który ma uprawnienia SEP (Stowarzyszenie Elektryków Polskich). Fachowiec może również pomóc Ci w sprecyzowaniu, które miejsce będzie odpowiednie do zamontowania ładowarki. Cały proces nie powinien zająć więcej niż 4 godziny. Jeśli nie planujesz montażu ładowarki na ścianie lub chcesz umieścić ją w otwartej przestrzeni, możesz zdecydować się na słupek montażowy.

Więcej o instalacji ładowarki EV w domu przeczytasz we wpisie:
Montaż ładowarki do samochodów elektrycznych – jak go przeprowadzić?

Ładowanie samochodu elektrycznego a mieszkanie w bloku

Mieszkańcy bloków nie muszą rezygnować z posiadania elektryka ze względu na swoje miejsce zamieszkania. Większość garażów lub parkingów podziemnych posiada gniazdko sieciowe, które umożliwia ładowanie samochodu elektrycznego za pomocą ładowarki Schuko o mocy 3,6kW. W niektórych garażach znajdziesz również gniazdo siłowe, do którego możesz podpiąć szybszą ładowarkę mobilną o mocy 11kW, taką jak Habu. Dodatkowo, Habu posiada funkcję blokowania i odblokowania ładowarki za pomocą aplikacji, przez co możesz pozostawić w garażu ładujący się samochód bez obaw, że ładowarka zostanie skradziona lub użyta przez kogoś innego. Jeżeli jednak mieszkasz w bloku, który nie posiada parkingu podziemnego, przez co parkujesz swój samochód przed blokiem, możesz zamontować własną stację ładowania. Jest to jednak proces bardzo trudny, który wymaga uzyskania zgody zarządcy obiektu lub wspólnoty mieszkaniowej, a także założenia osobnego przyłącza elektrycznego do zasilania wallboxa przez osobę o odpowiednich uprawnieniach.

Więcej o możliwościach ładowania samochodu elektrycznego w bloku możesz przeczytać w naszym wpisie:
Ładowanie samochodu elektrycznego w bloku. Rozwiązania dla mieszkańców miast

Ładowarki publiczne

Ładowarki publiczne znajdują się na stacjach ładowania AC lub DC. Te pierwsze, są najbardziej powszechnymi, publicznymi stacjami ładowania – możesz znaleźć je przede wszystkim w galeriach handlowych, hotelach, biurowcach, na parkingach publicznych, autostradach czy trasach szybkiego ruchu. Stacje ładowania AC posiadają moc do 22kW, natomiast są wolniejsze w stosunku do ogólnodostępnych stacji szybkiego ładowania (DC) – te możesz znaleźć na stacjach paliw, autostradach czy w centrach handlowych.

Ładowarki mobilne

Ładowarki mobilne to najbardziej praktyczny rodzaj ładowarek samochodów elektrycznych. Stanowią świetne rozwiązanie jako ładowarki 2in1 – możesz używać ich w domu, o ile masz w swojej okolicy gniazdo trójfazowe lub sieciowe, albo wziąć ze sobą w trasę i naładować swój samochód z dowolnego miejsca, w którym znajdziesz gniazdo elektryczne. W naszej ofercie znajdziesz ładowarkę Green Cell Habu, która nie tylko doskonale sprawdza się jako mobilna ładowarka do samochodów elektrycznych, ale posiada również wiele rozwiązań,  które ułatwiają cały proces ładowania. Oferuje ona moc do 11kW, zdecydowanie wyższą w porównaniu do ładowarek Schuko, do 11kW. Obecnie klienci producenta samochodów KIA otrzymują dedykowaną ładowarkę Habu SE wraz z zakupionym pojazdem elektrycznym.

Green Cell GC Habu Ładowarka Mobilna EV 11kW 7m Typ 2 CEE 16A

Kup teraz

Więcej o możliwościach ładowarek mobilnych możesz przeczytać we wpisie:
Ładowanie auta elektrycznego w domu bez wallboxa

Ładowarki typu supercharger

Superchargerto sieć publicznych, szybkich ładowarek, przystosowanych do samochodów marki Tesla. Choć w Polsce znajduje się dopiero 14 lokalizacji, gdzie można naładować Teslę, tak na świecie można znaleźć ich 50 tysięcy. Supercharger umożliwia naładowanie samochodu nawet w 15 minut od podłączenia pojazdu. Czynność ułatwia specjalna aplikacja Tesli, dzięki której możesz monitorować poziom naładowania pojazdu, a także zapłacić według wybranej przez siebie metody płatności. 

Źródło: Freepik

Ile trwa ładowanie samochodu elektrycznego?

Czas ładowania samochodu elektrycznego zależy od sposobu ładowania, ale także od modelu samochodu i jego maksymalnej prędkości ładowania. Najwolniejszy sposóbtoładowanie za pomocą gniazdka sieciowego (czyli domowego), którego napięcie w Europie wynosi 230 V. Godzina ładowania w przypadku Tesli 3 przekłada się na zasięg około 20-24 km. Pełne naładowanie może jednak trwać ponad dobę. W przypadku wallboxów lub mobilnych ładowarek (jak np. Habu), czas ten może zostać zdecydowanie skrócony – wystarczy pozostawić ładujący się samochód na noc, aby rano był gotowy do jazdy. Średni czas ładowania tą metodą wynosi między 4 a 12 godzin. Podobny czas ładowania samochodu elektrycznego przypada publicznym ładowarkom AC. Szybkieładowarki DC pozwalają zaoszczędzić zdecydowanie więcej czasu – umożliwiają naładowanie pojazdu elektrycznego do poziomu 80% w ciągu 20-30 minut. Na jeszcze krótszy czas mogą liczyć posiadacze Tesli, korzystający z ładowarek Supercharger – między 15 a 25 minut. 

Ile kosztuje ładowanie samochodu elektrycznego?

Koszt ładowania samochodu elektrycznego zależy od sposobu ładowania, taryfy prądu oraz szybkości, z jaką chcemy naładować nasz pojazd. Najszybszą, a zarazem najdroższą opcją są publiczne stacje szybkiego ładowania DC – taki koszt waha się między 1,90-3,50 zł za 1 kWh. Cena ładowania na publicznej stacji AC wynosi między 1,21 zł a 2,15 zł za 1 kWh, jednak należy liczyć się z kilkugodzinnym czasem oczekiwania. Zdecydowanie najtańszą opcją jest ładowanie samochodu elektrycznego w domu, korzystając z gniazdka sieciowego, siłowego lub wallboxa – jest to koszt ok. 90 groszy za 1 kWh – cena zależy od posiadanej taryfy prądu. Możesz również skorzystać z tańszej, nocnej taryfy opłat za prąd. Biorąc pod uwagę średni koszt wymienionych opcji za 1 kWh, przyjmując zużycie energii ok. 20 kWh na 100 km, za przejechanie 100 km zapłacimy: około 45 zł za ładowanie na stacji DC, około 25 zł na publicznej stacji AC oraz około 18 zł za ładowanie domowe. Dla porównania, koszt uzupełnienia paliwa na stukilometrową trasę będzie oscylować wokół 50 zł. Jeśli nie jesteś pewny ceny, możesz skorzystać z internetowych kalkulatorów, np. Elektromobilni. 

Więcej o tym, ile kosztuje ładowanie samochodu elektrycznego możesz przeczytać we wpisie:
Jaki jest koszt ładowania samochodów elektrycznych?

Wpływ temperatury na ładowanie samochodów elektrycznych

Zarówno samochody spalinowe, jak i elektryczne potrzebują większego nakładu energii w czasie mrozów. Obecne elektryki mają kilkukrotnie bardziej pojemną baterię oraz posiadają specjalne systemy podgrzewania baterii, co umożliwia im pokonanie znacznie dłuższego dystansu zimą na jednym ładowaniu. Mimo tego, musimy liczyć się ze spadkiem zasięgu samochodu o około 20% w polskich warunkach klimatycznych. Ładowanie samochodu zimą może być również wolniejsze niż w ciepłym klimacie.

Więcej o sposobach radzenia sobie z niskimi temperaturami w przypadku samochodów elektrycznych możesz przeczytać w naszym wpisie:
Jak zmienia się zasięg samochodów elektrycznych zimą?

Infrastruktura ładowania

Wraz ze wzrostem popularności samochodów elektrycznych oraz hybryd plug-in, stale rośnie liczba publicznych stacji ładowania EV. W samym lipcu 2024 roku uruchomiono w Polsce 308 nowych punktów, dając łączny wynik 7563 ogólnodostępnych punktów ładowania pojazdów elektrycznych (4163 stacje). 71% z nich stanowią stacje ładowania prądem przemiennym (AC) o mocy mniejszej lub równej 22 kW, a 29% to szybkie punkty ładowania prądem stałym (DC). Niekwestionowanym liderem w kwestii infrastruktury ładowania samochodów elektrycznych są Chiny, które posiadają 3,2 milionów publicznych stacji ładowania pojazdów EV. W samej Europie obecnie znajduje się 900 tys. punktów publicznych stacji ładowania, odnotowując wzrost na poziomie 55,4% od 2021 do 2024 roku. Według założeń Unii Europejskiej, do 2030 roku na terenie Europy ma znajdować się 8,8 milionów punktów ładowania, w tym 100 tys. na terytorium Polski. Obecnie jednak większość stacji ładowania znajduje się w miastach, wykluczając wsie ze sfery elektromobilności. Dlatego też, planując swoją podróż, warto wcześniej sprawdzić okoliczne stacje ładowania. Istnieje wiele stron internetowych oraz aplikacji, które pomogą Ci zaplanować swoją trasę z uwzględnieniem postoju na ładowanie samochodu elektrycznego, m.in. strony Stacjomat, Place to Plug, Elektromobilni, E-planner Volkswagen, oraz aplikacje PlugShare i Chargemap.

Źródło: Freepik

Baterie w samochodach elektrycznych

Najczęściej wykorzystywane baterie w samochodach elektrycznych to baterie litowo-jonowe (Li-ion), niklowo-kobaltowo-aluminiowe (NCA) i litowo-żelazowo-fosforanowe (LiFePO4). Baterie Li-ion są najczęstszym wyborem dla nowych samochodów elektrycznych. Charakteryzuje je wysoka gęstość energii wraz z niskim poziomem samorozładowania, ale za to wysokimi prądami rozładowania. Baterie NCA stosowane są przede wszystkim przez Teslę. Cechuje je wysoka gęstość energii, co przekłada się na większy zasięg pojazdu, który może pokonać na jednym ładowaniu. Baterie LiFePO4 mają niższą gęstość energii, natomiast są bezpieczniejsze i bardziej odporne na uszkodzenia. Żywotność tych baterii może sięgać od 10 do 20 lat.

Mity i fakty dotyczące ładowania samochodów elektrycznych

• MIT: Ładowanie samochodu elektrycznego jest droższe od tankowania samochodu spalinowego – uśredniając, koszt ładowania, który pozwoli na przejechanie 100 km samochodem elektrycznym wynosi między 25 a 45 zł w przypadku publicznych stacji ładowania. Jeszcze mniej zapłaci osoba, która ładuje swój samochód w domu, szczególnie nocą. Za paliwo natomiast będziemy musieli zapłacić około 42 zł. Zatem możemy zauważyć, że koszty są zbliżone, a w przypadku korzystania z publicznej stacji AC lub ładowania w domu – zdecydowanie mniejsze.
• MIT: Samochody elektryczne bardzo często samoistnie się zapalają – według raportu autorstwa portalu WysokieNapiecie.pl statystycznie co czwarty pożar samochodu elektrycznego to podpalenie, a tylko 1/10 z nich była spowodowana awarią baterii. W 2022 roku doszło do 7 pożarów samochodów elektrycznych, z czego 2 były podpaleniem. W tym czasie doszło do zapłonu 8333 samochodów spalinowych.
• MIT: Samochodu elektrycznego nie można ładować w deszczu – aktualne samochody elektryczne i ładowarki do nich przystosowane są do pracy w trudnych warunkach atmosferycznych, w tym, są odporne na zalania. Nie musisz zatem obawiać się o porażenie prądem – energia elektryczna płynie do akumulatora, dopiero wtedy,  gdy zostanie podłączona w sposób poprawny.
• FAKT: Nowoczesne samochody elektryczne sprawdzają się podczas długich tras międzynarodowych – obecnie samochody elektryczne są w stanie pokonać trasę nawet 600 km na jednym ładowaniu. Równocześnie publiczne stacje ładowania, w tym DC są zdecydowanie powszechniejsze za granicą, niż w Polsce. Z tego względu możesz szybko naładować swój pojazd i cieszyć się bezproblemową jazdą, nawet poza terenem Polski.
• FAKT: Ładowanie samochodu elektrycznego zajmuje więcej czasu niż tankowanie – nabywając pojazd elektryczny trzeba mieć to na uwadze. Planując trasę należy uwzględnić czas ładowania pojazdu. Dla niektórych, nawet 15-minutowe ładowanie za pomocą superchargerów jest nie do przyjęcia, w porównaniu do parominutowego tankowania samochodu. Z tego względu należy przyzwyczaić się do nowego rodzaju pojazdu, rezygnując z jednych pozytywów, otrzymując w zamian inne – cicha, komfortowa jazda, niska awaryjność i innowacyjne podejście do kwestii ekologii. 

Podsumowanie

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat samochodów elektrycznych i ich ładowania, odwiedź nasz blog Świat Baterii i kliknij w zakładkę #elektromobilność lub #samochód elektryczny!