Polscy wynalazcy, którzy zmienili świat – sprawdź, czy znasz wszystkich!

Fotografia kolorowa, wycieraczki samochodowe, komputer – to wynalazki, bez których trudno sobie wyobrazić codzienność. Słynni wynalazcy to również Polacy, których odwaga zmieniła otaczający nas świat. Na pewno znasz Edisona czy Da Vinci, ale czy wiesz, kto kryje się pod pseudonimem “Leonardo Da Vinci z Galicji”? Z okazji Europejskiego Dnia Wynalazcy poznaj słynnych polskich naukowców i ich wynalazki, które zmieniły świat.

1. Jan Czochralski – ojciec współczesnej elektroniki

Jan Czochralski to wybitny polski chemik, bez którego wynalazku nie przeczytałbyś tego artykułu. W 1916 roku, podczas pracy w laboratorium, Jan Czochralski przypadkowo zanurzył pióro w roztopionej cynie zamiast w kałamarzu. Wyciągając pióro, zauważył, że na jego końcu utworzył się cienki drut z utwardzonej cyny. W ten przypadkowy sposób polski naukowiec opracował własną metodę otrzymywania monokryształów, znaną również jako metoda Czochralskiego. W kolejnych latach za pomocą tej metody uzyskano monokryształ krzemu, który stanowi fundament produkcji półprzewodników, wykorzystywanych do dziś w elektronice. 

Źródło: Wikimedia Commons, dostęp (07.11.2024)

Jego geniusz był doceniany na świecie – otrzymał propozycję objęcia stanowiska dyrektora w firmie Henry’ego Forda. Odmówił, wybierając powrót do ojczyzny po odzyskaniu niepodległości. Jan Czochralski był niesłusznie oskarżany przez komunistów o współpracę z Niemcami. Wykluczony ze środowiska naukowego, wykreślony z podręczników naukowych, a także stale zagrożony represjami za tajną współpracę z Armią Krajową, Czochralski został niemal zapomniany. Dopiero w 2011 roku po odnalezieniu dokumentów potwierdzających istotną rolę polskiego naukowca w wywiadzie AK dokonano jego rehabilitacji na Politechnice Warszawskiej. Mimo tylu lat niedocenienia jedno jest pewne – gdyby nie rewolucyjne odkrycie, którego dokonał Jan Czochralski, świat, jaki znamy w obecnej formie by nie istniał.

Czy wiesz że…
Prof Jan Czochrański jest najczęściej cytowanym i wymienianym w światowej literaturze naukowej polskim uczonym, choć w swoim kraju został niemal zupełnie zapomniany.

2. Jan Szczepanik – widzieć świat w kolorze

“Polski Edison”, “Leonardo Da Vinci z Galicji” – pod tymi pseudonimami kryje się skromny wynalazca i samouk, który najbardziej na świecie kochał kolory. Jan Szczepanik ma na swoim koncie ponad 50 wynalazków i kilkaset patentów z zakresu fotografii barwnej, tkactwa i telewizji. Wynalazca lampy naftowej był jego pierwszą inspiracją – mały Jan Szczepanik często bywał w warsztacie Ignacego Łukasiewicza. Pierwszym jego wynalazkiem był system automatycznego tkania, dzięki któremu skomplikowaną tkaninę można było stworzyć w kilka godzin. Później opatentował telektroskop, będący podwaliną kolorowej telewizji. Szczepanik już wtedy został nazwany przez Marka Twaina “polskim Edisonem”. 

Źródło: Wikimedia Commons, dostęp (07.11.2024)

Zobacz również…
Historia roweru – Międzynarodowy Dzień Roweru

Najważniejsze wynalazki Szczepanika to kamery filmowe i projektory do fotografii barwnej oraz aparaty fotograficzne i rzutnik do zdjęć w kolorze – mała elektronika, bez której dziś nie moglibyśmy oglądać wielu współczesnych dzieł fotografii. Jan Szczepanik umożliwił również wprowadzenie dźwięku do filmu. Choć technologia kolorowych filmów została wyparta przez amerykański Technicolor, jego osiągnięcia wpłynęły na rozwój firm takich jak Kodak, który 30 lat później wykorzystał wynalazki Polaka. Ten niezwykle ambitny i genialny polski wynalazca sprawił, że świat nauki, ale też nasza codzienność, nabrała barw.

3. Kazimierz Żegleń – człowiek-pancerz

Kazimierz Żegleń to niesamowita postać, którą bez wątpienia można nazwać “showmanem” nauki. Pokazy jego słynnego wynalazku szokowały i zachwycały zebraną widownię. To właśnie Kazimierz Żegleń jest twórcą wynalazku, który stanowi bardzo ważny element militarno-obronny. Dzięki niemu powstała bowiem kamizelka kuloodporna. Wynalazca był świadkiem zamachu na burmistrza miasta Chicago, a po jego śmierci postanowił stworzyć ubranie kuloodporne, które ratuje ludzkie życie. Wykorzystał do tego jedwab w wielowarstwowej strukturze, co zapewniało wytrzymałość bez ciężaru stali. Początkowo kamizelka kuloodporna była tkana przez polskiego wynalazcę ręcznie. W tym miejscu ponownie zjawia się Jan Szczepanik – Kazimierz Żegleń przyleciał do Europy, aby nawiązać współpracę z “polskim Edisonem”. Dzięki temu kamizelki mogły być szyte w profesjonalnych pracowniach Szczepanika. Wkrótce jednak polscy wynalazcy weszli w konflikt, komu należy przypisać wynalezienie kamizelki kuloodpornej. 

Źródło: Wikimedia Commons, dostęp (07.11.2024)

Z początku kamizelka kuloodporna była testowana przez policję z Chicago na rozciągniętym płótnie – testy przebiegły pomyślnie. Sam twórca przetestował ją na własnym ciele. Aby przekonać ludzi do swojego wynalazku, Kazimierz Żegleń organizował pokazy skuteczności swojej kamizelki na ulicach Chicago i Nowego Jorku. Pokazy polskiego wynalazku szokowały, przerażały, ale też fascynowały zebranych. Rola polskiego naukowca dla życia ludzkiego jest nieoceniona, a kamizelka kuloodporna jest obecnie stałym wyposażeniem militarnym.

Zobacz również…
Kobiety z powerem! Ich dokonania inspirują i energetyzują

4. Henryk Magnuski – Polak, który zapewnił łączność w najtrudniejszych warunkach

Niewiele osób wie, że jedno z najważniejszych wojskowych urządzeń to polski wynalazek niezwykle ambitnego, a zarazem skromnego człowieka – Henryka Magnuskiego. Polski naukowiec przebywał na szkoleniu w Nowym Jorku, kiedy to wybuch II wojny światowej uniemożliwił mu powrót do Polski. Rozpoczął pracę w Motoroli, która współpracowała w tym czasie z amerykańskim wojskiem. Choć radiostacje były już powszechne, tak nie istniało żadne urządzenie, które umożliwiałoby mobilną i bezpośrednią komunikację wojska. Henryk Magnuski opatentował 3 rozwiązania, które zastosował w swoim rewolucyjnym wynalazku – walkie-talkie, czyli inaczej krótkofalówka. Nowe urządzenie niemal natychmiast zostało przyjęte przez wojsko i umieszczone w zasobach armii amerykańskiej.SCR-536 zyskał nawet swoją potoczną nazwę wśród amerykańskich żołnierzy – handie-talkie. 17-kilogramową, charakterystyczną krótkofalówkę o długiej antenie często można dostrzec w filmach wojennych z okresu II wojny światowej. Henryk Magnuski wynalazł również radiolatarnię AN/CPN-6, która ułatwiała pilotom powrót na lotniskowiec przy słabej widoczności, co wielu z nich uratowało życie. Ten skromny, ale za to, jak ważny dla militarii polski naukowiec stworzył wynalazki, które do dziś mają powszechne użycie. 

Źródło: Wikimedia Commons, autor: Henry S. Magnuski, na licencji Creative Commons Attribution 3.0 Unported. Link do licencji: [https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/],  (dostęp (07.11.2024)

5. Julian Ochorowicz – wynalazca, który uratował wieżę Eiffla

Zapewne wiele z was kojarzy Juliana Ochockiego, jednego z bohaterów “Lalki” Bolesława Prusa. Ten zafascynowany nauką i techniką marzyciel, dążący do wielkich odkryć, był wzorowany na Julianie Ochorowiczu, przyjacielu Bolesława Prusa. Wyjazd Juliana Ochockiego do Paryża, zainspirowanego pracami wybitnego naukowca Geista również ma swoje odwzorowanie w rzeczywistości. Co więcej, dzięki wynalazkom Ochorowicza wieża Eiffla – symbol Paryża – stoi do dziś. Ta kultowa budowla powstała za sprawą Gustava Eiffla z okazji 100-lecia rewolucji francuskiej. Podobno mieszkańcy Paryża uznali ją za tak szkaradną, że chcieli przebywać jak najbliżej niej – aby nie dostrzec jej okropnych kształtów, widocznych z daleka. 

Źródło: Wikimedia Commons, dostęp (07.11.2024)

Zdecydowano, że wieża Eiffla po 20 latach zostanie rozebrana. Autor konstrukcji nie mógł pogodzić się z taką decyzją władz. Z pomocą przyszedł nie kto inny jak Julian Ochorowicz. W tym czasie polski naukowiec zyskał już prestiż w Paryżu dzięki swoim wynalazkom, a szczególnie stworzonym przez siebie telefonem, który Francuzi uznali za lepszy od oryginału Bella. Jego najbardziej rewolucyjny wynalazek – telegraf bezprzewodowy – zafascynował paryskie władze. Aby nie doprowadzić do rozbiórki wieży Eiffla, Julian Ochorowicz zamontował swój wynalazek na szczycie konstrukcji. Dzięki skuteczności telegrafu (który mógł nadawać sygnał nawet na dziesiątki kilometrów) oraz renomie, jaką polski naukowiec cieszył się w Paryżu, wieża Eiffla pozostała na swoim miejscu do dziś. Julian Ochorowicz ma również w swoim dorobku naukowym takie wynalazki jak telefotoskop oraz zagadnienia teoretyczne z zakresu telewizji monochromatycznej, przez co uważany jest za prekursora radia i telewizji.

Zobacz również…
Krótka historia samochodu elektrycznego. Sprawdź, czy znasz wszystkie fakty

Najwybitniejsi polscy naukowcy – podsumowanie

Polscy wynalazcy zrewolucjonizowali świat dzięki swojej ciekawości świata, a także chęci stworzenia czegoś ponadczasowego. Trudno wyobrazić sobie współczesność, gdyby nie ich udział w świecie nauki. Z okazji Europejskiego Dnia Wynalazcy życzymy Wam, abyście szli przez życie z takim samym zapałem i ambicjami, jak opisywani przez nas najwybitniejsi polscy naukowcy!

Aby nigdy nie brakło Ci energii w byciu wynalazcą, sprawdź poniższe produkty

Green Cell PowerPlay20s Biały Powerbank 20000mAh 22.5W PD USB C z Szybkim Ładowaniem do iPhone 15 14 13 12 11 X, Galaxy S23 S24

Kup teraz

Kabel USB-C Typ C 2m Green Cell PowerStream, szybkie ładowanie Quick Charge 3.0

Kup teraz

Green Cell Ładowarka sieciowa 65W GaN GC PowerGan do Laptopa, MacBooka, Telefonu, Tabletu, Nintendo Switch – 2x USB-C, 1x USB-A

Kup teraz

Green Cell GC HabuDen Wallbox 22kW 32A 5m Kabel Typ 2 Inteligentna Stacja Ładowania EV z Aplikacją GC App Bluetooth WiFi

Kup teraz