Żyły w różnych epokach, a ich osiągnięcia zmieniły otaczający nas świat na wielu płaszczyznach. Dokonania niektórych możemy śledzić współcześnie. Jedno jest pewne! Mogą być wspaniałą inspiracją dla wszystkich. Oto niezwykłe kobiety, które elektryzują i energetyzują swoimi dokonaniami. 

Dzień Kobiet w Świecie Baterii 

W Świecie Baterii dzielenie się dobrą energią po prostu leży w naszej naturze. Dziś pora na prawdziwe girl power! Z okazji Dnia Kobiet prezentujemy sylwetki niezwykłych kobiet, które zasłynęły w świecie nauki, technologii, energetyki i elektromobilności. Ich wynalazki zmieniały świat, a różnorodne działania przecierały szlaki kolejnym pokoleniom. Nie bały się odważnie upominać o swoje prawa i na każdym kroku przełamywały stereotypy dotyczące kobiet. 

Od jakiego nazwiska powinniśmy rozpocząć ten artykuł? Oczywiście w pierwszej kolejności na myśl przychodzi, nikt inny, jak Maria Skłodowska-Curie. Laureatka dwóch Nagród Nobla, której badania nad promieniotwórczością przyczyniły się do odkrycia nowych pierwiastków, polonu i radu. Wszystkie osiągnięcia czynią ją niezwykle znaczącą postacią w historii nauki, ale dziś chcemy zwrócić uwagę na inny fakt. Maria Skłodowska-Curie swoją postawą i działaniem wyznaczyła zupełnie nowy szlak dla kobiet w świecie akademickim i naukowym. I właśnie o kobietach podążających tą drogą, choć może mniej znanych, chcemy dziś powiedzieć kilka słów. 

Kobiety w świecie technologii

Współcześnie obecność kobiet w świecie nauki to żadne zaskoczenie. Co więcej, jak podaje Ośrodek Przetwarzania Informacji – Państwowy Instytut Badawczy w 2022 roku na polskich uczelniach studiowało więcej kobiet niż mężczyzn (58% vs 42%). Ale nie zawsze tak było. Przez wiele stuleci dostęp do nauki dla kobiet był ograniczony. Jednakże mimo przeciwności właśnie tę drogę wybrały bohaterki naszego artykułu, a ich odkrycia i prace miały i mają dla świata baterii i elektrotechniki niebagatelne znaczenie. 

Hertha Marks Ayrton

Hertha Marks Ayrton - Portret
Portrait of Hertha Marks Ayrton by Mme. Darmesteter, Public domain, via Wikimedia Commons

Pierwsza nasza bohaterka to Hertha Marks Ayrton żyjąca na przełomie XIX i XX wieku, brytyjska matematyczka i wynalazczyni. Przez wielu uważana za pierwszą kobietę — elektryka. Razem z mężem pracowała m.in. nad wykorzystaniem zjawiska łuku elektrycznego w żegludze i marynarce wojennej. Celem badań pary było znalezienie rozwiązania dla problemu zapewnienia mocnego, stabilnego i niezawodnego źródła światła dla setek latarni morskich. W kolejnych latach efekty pracy Ayrton okazały się bardzo przydatne również na wielu innych płaszczyznach np. w radiotechnice, czy spawalnictwie. 

W 1899 Hertha Marks Ayrton jako pierwsza kobieta otrzymała członkostwo w Instytucie Inżynierów Elektryków (Institution of Electrical Engineers). Jednakże mimo swoich wybitnych osiągnięć w zakresie badań nad łukiem elektrycznym i ruchem falowym nie została przyjęta do Londyńskiego Królewskiego Towarzystwa Naukowego. Problem był tylko jeden — była kobietą. 

W tamtych latach poznała również Marię Skłodowską-Curie. Kobiety łączyło wiele, co zaowocowało przyjaźnią na lata. Obie były dyskryminowane przez towarzystwa naukowe i bezpodstawnie zarzucano im, że przypisują sobie osiągnięcia mężów. 

Warto dodać, że prywatnie Hertha Marks Ayrton była również zaangażowana w walkę o prawa kobiet. Jasno wyrażała swoje poglądy, a także w trakcie strajków głodowych opiekowała się sufrażystkami. 

Edith Clarke 

Edith Clarke to Amerykanka, która jako pierwsza kobieta w historii uzyskała w 1918 roku tytuł inżyniera elektryka w Massachusetts Institute of Technology. Jej najbardziej znany i opatentowany wynalazek to kalkulator graficzny, który był używany m.in. do rozwiązywania problemów związanych z liniami przesyłowymi energii elektrycznej. Clarke miała też swój niebagatelny wkład w rozwój technologii odnawialnych źródeł energii. Pracowała przy projektowaniu i budowie zapór wodnych (w tym słynnej zapory Hoovera), w tym przy opracowaniu turbin wytwarzających energię elektryczną przy użyciu siły wody. 

W 1947 roku Edith Clarke osiągnęła kolejny sukces, stając się pierwszą kobietą profesorem inżynierii elektrycznej w Stanach Zjednoczonych, a także pierwszą kobietą wybraną na członka Amerykańskiego Instytutu Inżynierów Elektryków. Ponadto Clarke jest również autorką popularnego w ówczesnych czasach podręcznika z zakresu elektroenergetyki pt. “Circuit Analysis of AC Power Systems”, który służył przyszłym inżynierom elektrykom przez długie lata.

Maria Telkes 

Maria Telkes — portret
New York World-Telegram and the Sun staff photographer, Public domain, Wikimedia Commons

Maria Telkes to urodzona w Budapeszcie, węgiersko-amerykańska inżynierka. W centrum jej naukowych zainteresowań była energia słoneczna. Była prawdziwą pionierką w tej dziedzinie, a jej osiągnięcia są cenione i wykorzystywane do dziś. Już w latach 40. XX wieku stworzyła pierwszy przenośny system ogrzewania wody zasilany energią słoneczną. Wśród innych jej wynalazków można wymienić: urządzenie magazynujące energię, wykorzystujące zasadę termoelektryczności półprzewodników, czy sprzęt do odsalania wody morskiej, przy użyciu energii słonecznej. W sumie opatentowała ponad 20 rozwiązań i systemów związanych z wykorzystaniem energii słonecznej.

Bardzo często była nazywana “Królową Słońca”. I nie ma w tym, ani trochę przesady, gdyż w 1947 roku, wraz z architektem Eleanore Raymondem, wybudowała pierwszy dom ogrzewany energią ze słońca tzw. Dover Sun House. Ich głośne dokonanie znacząco przyczyniło się do popularyzacji energii słonecznej, jako źródła ciepła i później również prądu. 

Olga Malinkiewicz 

Skoro rozpoczęliśmy artykuł od naszej rodaczki Marii Skłodowskiej-Curie to i na zakończenie proponujemy polski akcent, w dodatku bardzo współczesny. Kto jeszcze nie zna, ten niech szybko nadrabia zaległości. Olga Malinkiewicz to polska fizyczka, która zyskała uznanie na arenie międzynarodowej dzięki swojemu rewolucyjnemu podejściu do wytwarzania ogniw słonecznych. Absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego, Politechniki Katalońskiej w Barcelonie, związana również z Uniwersytetem w Walencji, gdzie obroniła doktorat. 

Osiągnięcia Malinkiewicz są nie tylko godne podziwu i nagradzane na całym świecie, ale również mogą realnie zmienić oblicze przemysłu energetycznego. Malinkiewicz opracowała innowacyjną metodę wytwarzania drukowanych, elastycznych ogniw fotowoltaicznych na bazie perowskitów. Co istotne, ta metoda, otwiera nowe możliwości produkcji energii słonecznej, czyniąc ją bardziej ekonomiczną i dostępną dla wszystkich. 

To nie tylko przełom w technologii energii słonecznej, ale także ogromna szansa dla szeroko pojętej branży energetycznej. Dzięki wynalazkom takim jak ten, energia słoneczna staje się coraz bardziej dostępna, co może przyczynić się do zmniejszenia zależności od tradycyjnych źródeł energii oraz wpłynąć pozytywnie na środowisko naturalne.

Kobiety w elektromobilności 

Na koniec odejdźmy na chwilę od świata nauki. Wszak, również w sporcie, a zwłaszcza w dyscyplinach uznawanych za typowo męskie, kobiety odnajdują się doskonale. Motoryzacja, choć zdominowana przez mężczyzn ma swoją wspaniałą kobiecą reprezentację. I to nie tylko w tradycyjnych wyścigach i rajdach. Idąc z duchem czasu, kobiety tworzą trendy i są wyraźnie obecne w świecie elektromobilności

Przykładem może być postać Susie Wolff. To była zawodniczka sportów wyścigowych, która obecnie piastuje stanowisko dyrektor generalniej zespołu Venturi Racing Formuły E. Oczywiście Formuła E, to nic innego, jak właśnie klasa wyścigów, w której używa się samochodów elektrycznych

Dzięki działaniom Wolff, coraz więcej kobiet zasila szeregi teamów i ściga się na torach. Po zakończeniu kariery sportowej Susie Wolff zaangażowała się w tworzenie organizacji o nazwie Dare To Be Different. Jej celem jest właśnie wspieranie młodych talentów wśród kobiet-kierowców.

Zawodniczki związane także z Formułą E, o których warto wspomnieć w tym miejscu to m.in. Szwajcarka Simona de Silvestro, Brytyjka Jamie Chadwick, czy pochodząca ze Zjednoczonych Emiratów Arabskich Amna Al Qubaisi.

To właśnie Amna Al Qubaisi jeździła m.in. dla Envision Virgin Racing w bolidzie Formuły E. Tym samym w 2018 r. została pierwszą kobietą z Bliskiego Wschodu, która wzięła udział w programie testowym sportów motorowych dla Formuły E. Co więcej, jej pierwsze występy miały miejsce niecałe sześć miesięcy po tym, jak kobiety po raz pierwszy legalnie mogły prowadzić samochód w innym bliskowschodnim kraju — Arabii Saudyjskiej.

Podsumowanie

Wierzymy, że nasz tekst nie tylko był dawką ciekawostek i przydatnej wiedzy, ale zainspirował was do własnych odkryć. W Dzień Kobiet składamy najlepsze życzenia i trzymamy kciuki za wasze marzenia. A jeżeli wiążą się one z nowym elektronicznym gadżetem, to oczywiście zachęcamy zajrzeć do naszego internetowego sklepu Świat Baterii.